Romsko Vrijeme je uz podršku finansijskim sredstvima Fonda za zaštitu i ostvarivanje manjinskih prava organizovao u Podgorici Seminar o Istoriji Roma.
Radi upoznavanja samih Roma a i šire, stručne i kulturne javnosti, nepohodno je da se putem seminara, recipijenti i interesna grupa slušalaca upoznaju sa problematikom romskog jezika, i otežanom inicijativom da se standardizuje romski jezik u Crnoj Gori ali i regionu. Jezičke dijallektološke razlike u romskom jeziku, svakodnevno su izložene pritisku da poprimaju riječi iz tuđih vokabulara, što to dalje implicira da potiskuju ili izbacuju iz upotrebe stare romske riječe koje dalje ugrožavaju sintaksu i leksiku romskog jezika, i sam tim dovodi do velike diferecijacije etimologiju romskog jezika.
O mitovima, legendama, običajima i tradicionalnim ritualima, kod Roma , malo se zna u javnosti. Stručna i naučna javnost malo se bavila sa istraživačkim radom na ovu temu, zbog njene kompleksnosti i nepoznavanja dovoljno romskog jezika i sturkture organizacije romske zajednicu u getu i drugim romskim naseljima koji su malte, za ovakvu vrsta istraživanja hermetički zatvorene. Romski novinari i etnolozi uz vec pripremljenu matricu logičkog okvira i sistematizovanih pitanja u okviru istraživačkog novinastrstva putem ekzemplarne, dijaloške i kognitivne metode, može doći do saznanja kakva su verovanja kod Roma, koji su mitovi zastupljeni u romskim pričama, koje legende su zastupljene u svakodnevnom saobraćaju romskih reči i koju vrstu magije Romi najčešće primenjuju u različitim situcijama prilikom obreda. Akcenat je kod magije da Romi najčešće koriste IMITATIVNU MAGIJU, a dok SIMPATICNU MAGIJU koriste samo u tradicionalnom lečenju ili kroz upotrebu bilja u transcedetalnoj medicini.Istorija Roma kroz migracije i dolazak na Balkan.Seminari su se vodili dvojezično-romsko-crnogorski.
Predavači su pored uvodnog dijela u kojem su izložene aktivnosti nevladine organizacije Romsko Vrijeme, Andrija Đukanović na temu važnosti jezika kao segment identifikacije jednog naroda.Polaznici su pokazali jako interesovanje za ovu temu i razvila se diskusija koja će se odraziti na finalne preporuke u krajnjem izvještaju.
Mensur Šaljaj je objasnio proces standardizacije romskog jezika
Preporuke koje su proizašle iz ovih seminara su sledeće:
-Romska istorija je malo poznata kako unutar same zajednice tako i šire (među ostalim stanovništvom;
- neophodno je uticati na mlade kako bi se dio istorije koji je još uvijek u usmenoj praksi uvrsti u aktuelnoj literaturi;
-vršiti uticaj na lokalno stanovništvo da sačuvaju što veći broj podataka-iz provjerenih izvora- da bi se uvrstilo u odgovarajuće anale-časopise, ostale pisane tragove koje će moći da se otrgnu od zaborava;
-Promocija romske istorije koju treba podići na veći nivo, pa i u udžbenike osnovnog obrazovanja u kojima nema ni pomena trenutno;
-preporučiti resornim ministarstvima aktivno interesovanje na ovom polju i u Danima Kulture dati značajniji dio ovoj temi;
- raditi na promovisanju u cilju jačanja svijesti identiteta ove populacije.
